Lekarze dla zwierzątlapa

TOKSOPLAZMOZA

TOKSOPLAZMOZA - czy bać się kota?


Toksoplazmoza jest odzwierzęcą chorobą pasożytniczą, występującą powszechnie u ludzi i wielu gatunków zwierząt.
Żywicielem pośrednim pasożyta może być człowiek oraz inne gatunki ssaków a także ptaki i gady. Kot i nieliczne gatunki kotowatych są żywicielem ostatecznym pasożyta. To właśnie u kotów występuje rozmnażanie płciowe toksoplazmy, które przebiega w komórkach nabłonkowych błony śluzowej jelita cienkiego. Koty wydalające oocysty Toxoplasma gondii uważa się za potencjalnie niebezpieczne dla zdrowa człowieka. Jednakże liczne badania potwierdzają, że występowanie oocyst w kale kota należy do rzadkości i stały kontakt właściciela z kotem nie zwiększa ryzyka zarażenia się Toxoplasma gondii. Wydalanie oocyst przez koty trwa krótko, od 3 do 20 dni i występuje niezwykle rzadko.
U innych zwierząt niż koty i u ludzi, po zjedzeniu inwazyjnych form pasożyta np. oocyst dochodzi do powstawania cyst i pseudocyst w tkankach organizmu, które zawierają tzw. bradyzoity i tachyzoity. Bradyzoity i tachyzoity są także formami inwazyjnymi.

* JAK KOTY ZARAŻAJĄ SIĘ TOXOPLASMA GONDII?
- poprzez zjedzenie inwazyjnych oocyst, którymi może być zanieczyszczona woda lub pokarm
- poprzez zjedzenie surowego mięsa, w którym znajdują się cysty i pseudocysty pasożyta (np. mysz, surowe mięso wieprzowe)
- śródmacicznie, poprzez przenikanie trofozoitów pasożyta od ciężarnej samicy do płodu

* JAK LUDZIE MOGĄ ZARAZIĆ SIĘ TOXOPLASMA GONDII?
- poprzez zjedzenie inwazyjnych oocyst, którymi może być zanieczyszczona woda lub pokarm
- poprzez zjedzenie surowego mięsa zawierającego cysty lub pseudocysty pasożyta (np. mięso wieprzowe lub wołowe)
- drogą śródmaciczną, poprzez przenikanie trofozoitów pasożyta do płodu (toksoplazmoza wrodzona)
- poprzez transfuzje krwi, przeszczepy tkanek i narządów

Toxoplasma gondii wywołuje u człowieka toksoplazmozę nabytą lub wrodzoną. Toksoplazmoza nabyta rozwija się po zjedzeniu inwazyjnych oocyst, cyst lub pseudocyst. W toksoplazmozie nabytej rozpoznaje się postacie: węzłową, uogólnioną i gałki ocznej. Toksoplazmoza uogólniona może wiązać się z inwazją pasożyta do ośrodkowego układu nerwowego. Toksoplazmoza wrodzona ujawnia się u 30-50% dzieci matek z pierwotną toksoplazmozą.

* JAK DIAGNOZOWAĆ TOKSOPLAZMOZĘ U KOTÓW?
- badaniem kału metodą flotacji – poszukuje się oocyst Toxoplasma gondii, jednak krótki okres wydalania oocyst z kałem sprawia, że znalezienie pasożyta daje szansę jedną na kilkaset badanych kotów
- badania serologiczne – informują tylko o kontakcie z pasożytem ale nie odzwierciedlają obrazu klinicznego

* JAK DIAGNOZOWAĆ TOKSOPLAZMĘ U LUDZI?
- badania serologiczne: ELISA na obecność przeciwciał IgA, miano przeciwciał IgG, WESTERN-BLOT poziom przeciwciał IgG i IgM matki i noworodka
- metody molekularne: wykrywanie DNA Toxoplasma gondii w tkankach, płynie owodniowym i płynie mózgowo-rdzeniowym

* CZY OBAWIAĆ SIĘ KOTÓW W CIĄŻY?:
Rola kota w zarażaniu toksoplazmą często jest wyolbrzymiana.
Owszem, koty przenoszą tę chorobę, jednak nasze domowe, nie wychodzące czworonogi stanowią minimalne zagrożenie.
Kobiety ciężarne powinny zbadać poziom przeciwciał, co da odpowiedź, czy przeszły chorobę i mają odporność przeciwko toksoplazmozie, czy też nie mają odporności i powinny zachować ostrożność.
Jeśli to możliwe, kobiety ciężarne nie powinny czyścić kuwety albo robić to w rękawiczkach.
Najlepiej byłoby w tym okresie nie wypuszczać kota na dwór.
Nie należy też karmić kotów surowym mięsem i przetworami.